|
Чунки Иброҳим а.с. ўликларнинг тирилишини ўз кўзи билан кўрмасидан олдин ҳам мўмин эди.
Ғайб ишларини кўз билан кўриш шундай бир мақомдирки, унга Аллоҳ Таоло Ўзи билган бир ҳикматга кўра, Ўзи истаган одамни ноил айлайди.
Шуни айтиб ўтиш мақсадга мувофиқдирки, ғайб ишлари кўрилганлигини исботлаш учун нақлий далил керак бўлади. Агар бизга Қуръони Карим Аллоҳ Таолонинг Иброҳим а.с.га шу ишни кўрсатганини айтиб бермаганида биз бу гапни гапирмаган бўлардик. Чунки ғайб ишлари ҳис қилиш майдони ичида эмаски, улар ақлий изланишлар билан исботланса. Уларни исботлаш учун нақлий далил зарур.
Ақл воқе хусусида баҳс юритади ва бир натижа чиқаради. Ҳис этиладиган воқеси бўлмаган ишлар исботи учун эса нақлга таянилади.
Биз Аллоҳ Таолога У Зотнинг олдимизда гавдаланиб турган махлуқотлари хусусида баҳс юритиш, изланиш орқали имон келтирганмиз. Махлуқотларнинг маҳдудлиги, муҳтожлиги ва ожизлигидан уларнинг бир Азалий, Қадим, Ягона Зот томонидан яратилганлигини ва У Зотнинг Аллоҳ Таоло эканлигини билганмиз.
Кейин арабларнинг энг фасоҳатли гапирадиган, энг моҳирларини мусобақага чақириб, мағлуб этган мана шу мўъжиза Калом хусусида фикр юритиб, унинг – Қуръоннинг Аллоҳнинг Каломи эканига имон келтирамиз. Чунки ўша энг зўр сўз усталари ҳам унинг мислини келтира олмадилар. Шундан биз Қуръоннинг Аллоҳнинг Каломи эканини англадик ва унга имон келтирдик.
Бинобарин, уни олиб келган зот Аллоҳ томонидан юборилган пайғамбар эканлигига ҳам имон келтирдик.
Шундан сўнг ғайб ишларига қатъий нақлий далиллар орқали ишонадиган бўлдик.
Ҳис этиладиган воқеси бўлмаган ғайб ишларига имон келтириш йўли нақлий далил йўлидир.
Шундай қилиб, агар кимдир ўзининг фаришталарни, жинни ёки Аллоҳдан бошқа ҳеч ким билмайдиган бир ғайб ишни кўрганини айтадиган бўлса, то Аллоҳнинг Китоби ёки Пайғамбар с.а.в.нинг суннатларидан бир далил келтирмагунича уни рад этамиз.
Шунга биноан, биз Аллоҳга, Унинг пайғамбарига, фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига, охират кунига, яхшию ёмон қадарга ва қатъий далиллар билан келган барча ғайб ишларига ҳам ақлий йўл билан ва ҳам нақлий йўл билан имон келтирган бўламиз.
131-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232